Światło stanowi czwarty wymiar architektury. To wyjątkowe narzędzie buduje i rzeźbi nasze wnętrza. Postęp technologiczny oraz wysublimowane wzornictwo doprowadziły do tego, że oświetlenie w naszych przestrzeniach odgrywa już nie tylko swoją podstawową rolę, ale także podkreśla styl obiektów, dostosowuje się do ich funkcji, a nawet nastroju osób w nim przebywających. Nierzadko wyjątkowa lampa sama w sobie stanowi walor estetyczny i staje się główną atrakcją przestrzeni.

Bogaty asortyment dostępnych na rynku produktów pozostawia szerokie pole do popisu architektom oraz inwestorom. Mogą oni przebierać w zróżnicowanych ofertach i szukać opraw oraz systemów świetlnych, które spełnią ich oczekiwania.

Przy wyborze oświetlenia warto zadać sobie najpierw pytanie:

• o potrzeby użytkowników,
• ich styl życia,
• aranżację wnętrza oraz
• jego funkcję.

Równie ważna jest kubatura pomieszczenia, jej metraż czy rozmieszczenie okien. Miejsca z dużym dostępem do światła dziennego będę z pewnością inaczej oświetlone niż miejsca z ograniczonym dostępem do promieni słonecznych.

Dzisiejsza technologia pozwala nam skorzystać z materiałów, które nigdy wcześniej nie były używane przy projektowaniu i produkcji lamp. Nowe inspiracje dały początek niespotykanym formom. To już nie tylko źródło światła, ale rzeźba, konstrukcja nadająca wnętrzu charakteru.

Światło jako element porządkujący przestrzeń, pozwala nam na uwypuklenie zalet albo ukrycie mankamentów wnętrza. Sprawia, że miejsce to staje się czytelne i rozpoznawalne. Dobrze zaplanowane oświetlenie pozwala określić funkcję pomieszczenia już na podstawie barwy czy mocy światła, a także optycznie je korygować.

Wiązka światła skierowana na sufit pozwala nam pozornie powiększyć wnętrze, skierowana na dół daje efekt zaciemnienia.

Lampy liniowe zamontowane w wysokim wnętrzu na swojej wysokości optycznie modyfikują kubaturę pomieszczenia. Światło może również posłużyć do zwrócenia naszej uwagi na eksponowany przedmiot, obraz czy mebel, uwypuklając w ten sposób jego walory estetyczne. Na natężenie światła wpływa również zastosowanie w pomieszczeniu konkretnych kolorów. Ciemne barwy i matowe powierzchnie pochłaniają światło. Przy jasnej kolorystyce i gładkich, polerowanych ścianach efekt jest odwrotny. Należy zatem odpowiednio dobrać moc oświetlenia, aby intensywność światła nie ginęła pod wpływem własnych wyborów kolorystycznych.

Przy wyborze oświetlenia do wnętrz należy pamiętać również o parametrach świetlnych, które dobieramy pod kątem funkcji, jakie ma pełnić pomieszczenie. Zupełnie inne światło będzie nam towarzyszyć podczas spożywania posiłków, inne podczas wykonywania prac, a jeszcze inne podczas czytania książki na kanapie.

Przy aranżacji oświetlenia, producenci lamp polecają wykorzystanie technologii LED. Wśród wielu zalet warto wspomnieć m.in. o dłuższej trwałości ledów w porównaniu z tradycyjnymi żarówkami, o nagrzewaniu się znaczenie mniejszej powierzchni w czasie użytkowania oraz większej energooszczędności produktu. Dodatkowo, napięcie nie wpływa na zmianę barwy oświetlenia. Dzięki tym cechom oprawy LED znajduje szerokie zastosowanie, począwszy od przemysłu ciężkiego, na dekoracji mieszkań kończąc. Za sprawą rozwoju technologii LED dostajemy szerokie spectrum wyboru temperatury barwowej czy mocy świetlnej, dzięki czemu projektanci zyskali nowe możliwości projektowania oświetlenia.

Kierując się zarówno normami, jak i próbą stworzenia odpowiedniej atmosfery we wnętrzu, musimy mieć pewność, że wybrane przez nas oświetlenie jest bezpieczne. Przyjmuje się, że bazową, minimalną ilością światła jest 100 luksów. W przestrzeni, która wymaga skupienia wzroku, wskazane jest, aby wartość ta wzrosła.

Równie ważne jest równomierne rozprowadzenie oświetlenia w pomieszczeniu. Bardzo często możemy spotkać się z zagęszczeniem opraw w jednym miejscu niż rozłożeniem ich na całej powierzchni sufitu czy ściany, do tego cechuje je wąski kąt świecenia, przez co panuje półmrok. Dlatego tak ważne jest pozyskanie od producenta informacji o rozsyle światła.

Wybierając profesjonalne oświetlenie LED mamy możliwość wyboru dowolnej temperatury barwowej od 2700K do 6500K. Im jest ona wyższa, tym światło będzie chłodniejsze. Najczęściej stosuje się barwę białą ciepłą (3000K) oraz barwę białą neutralną (4000K). Ta pierwsza polecana jest do miejsc relaksu i odpoczynku – sypialni, salonów, jadalni. Druga zaś energetyzuje i gwarantuje lepsze oddawanie barw, dlatego sprawdzi się w przestrzeni biurowej, pracowni, kuchni czy na korytarzu.

Warto zastanowić się również nad instalacją systemu sterowania oświetleniem np. systemu DALI. Pozwoli on na dostosowanie ilości światła w zależności od potrzeb użytkownika. Może być także wyposażony w czujniki ruchu oraz możliwość dostosowania oświetlenia do aktualnego poziomu nasłonecznienia w pomieszczeniu. Rozwiązanie do wpłynie na ilość zużywanej energii oraz znacząco podniesie komfort użytkowania.

We współczesnym projektowaniu wnętrz najpopularniejsze stało się oświetlenie punktowe, ze szczególnym uwzględnieniem wszelkiego rodzaju kinkietów czy lamp sufitowych, dających możliwość kierowania strumienia światła w wybraną strefę.

Dużym powodzeniem cieszą się również lampy stołowe lub stojące, które w łatwy sposób można wkomponować w charakter wnętrza bez niepotrzebnej ingerencji w instalację elektryczną.

Bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się również oświetlenie architektoniczne, które można użyć do oświetlenia praktycznie każdego elementu, od podwieszanego sufitu, przez wnęki, aż po meble. Równie duże możliwości dają oprawy służące do podświetlania zaciemnionych przestrzeni np. schodów, garderób czy szafek, a także panele montowane w sufitach czy podłogach.

Warto pamiętać o tym, że wiele opraw staje się elementem aranżacji wnętrza nie tylko, gdy są włączone, ale także gdy rezonują z naturalnym światłem. W tym przypadku ważna jest faktura, barwa oraz materiał z jakiego została zrobiona lampa. Dzięki temu stanowią ciekawy element dekoracyjny wnętrza, daleko wykraczający poza swoją podstawową funkcję, jaką jest oświetlenie.