Pierwsze próby rozproszenia mroku
Rozjaśnić „wieki ciemne”
Elektryczność napędza światło
Technologia LED alternatywą dla tradycyjnych źródeł światła

Od świecy do technologii LED – historia sztucznego światła

Historia światła prowadzi nas przez wieki ludzkiej inwencji i innowacji technologicznych. Obserwacja natury przyniosła nam ogień, źródło światła i ciepła, które zapoczątkowało lawinę odkryć i udogodnień, zmieniających raz na zawsze nasze społeczeństwo. Teraz, gdy kryzys klimatyczny jest realnym zagrożeniem, przychodzi nam poszukać rozwiązań, ułatwiających nie tylko życie nam, ale wspomagających także naszą planetę.

Pierwsze próby rozproszenia mroku

Słońce przez setki lat było jedynym źródłem światła, które dzięki swoim właściwościom w wielu kulturach stało się obiektem kultu.

Od kiedy ludzie nauczyli się korzystać z ognia, a potem samodzielnie wzniecać i podtrzymywać płomień, życie stało się dla nich dużo łatwiejsze. Ognisko pozwoliło przedłużyć ich funkcjonowanie także na czas po zmroku, umożliwiło ogrzewanie pomieszczeń oraz ciał, a także urozmaiciło jadłospis.

Prehistoryczny człowiek zaczął dostrzegać, że różne gatunki drewna spalają się z różną gwałtownością, a suche gałęzie wolniej zajmują się ogniem, niż te mokre. Tak pomału pojawiła się potrzeba przenoszenia ognia, co w efekcie doprowadziło do stworzenia łuczywa, pierwowzoru pochodni. Odkryto również, że tłuszcze roślinne czy zwierzęce, tak samo podtrzymują ogień, jak drewno. Substancje te umieszczano w muszlach czy na kamieniach i podpalano.

Z czasem pojawił się prototyp knota, wypleciony z mchu lub liści, stabilizował ogień – zaowocowało to powstaniem kaganka. Pierwsze ceramiczne kaganki pojawiły się w starożytnym Egipcie. Specjalnie naczynia na olej miały formę odkrytej miski, którą z czasem zaczęto przykrywać, zostawiając tylko mały otwór na wlew oraz specjalne wycięcie na knot.

W ślad za tym, człowiek zaczął wzmacniać łuczywo tłuszczem czy kępami suchej trawy, pozwoliło to zwiększyć właściwości świetlne łuczywa i tak powstał prototyp pochodni. Mech i liście zostały zastąpione włóknami lnianymi, bawełną i pasami tkaniny, które głęboko nasycano substancjami łatwopalnymi, były o wiele trwalsze w swoim działaniu. Pierwsze tego typu pochodnie stosowano do oświetlania ulic w Syrii już w VI w. p.n.e.

Rozjaśnić „wieki ciemne”

Przełomem stało się wynalezienie świecy, stworzonej z pszczelego wosku. Znacznie ułatwiło to proces zapalania oraz gaszenia źródła światła, do tego był to mały i poręczny przedmiot. Wszystko wskazuje na to, że już II w. p.n.e. nasi przodkowie cieszyli się pierwszymi wykonanymi przez siebie świecami. Z racji drogiego materiału wykorzystywane były w trakcie uroczystości i świąt religijnych. W X w. świece stały się powszechniejsze za sprawą tańszego zamiennika – świec łojowych. Na przestrzeni wieków powstało mnóstwo udogodnień, które pozwoliły rozjaśnić wnętrza – tak pojawiły się pierwsze świeczniki, lichtarze, żyrandole czy kinkiety.

Lena Lighting swieca z zapalnym plomieniem

Przełom XVIII i XIX w. to czas pracy nad lampą olejną – zaczęto dodawać szklane osłony chroniące płomień, zainstalowano palnik i od spodu dostarczono strumień powietrza. W ślad za tymi zmianami dopracowano również skład samej świecy, wosk został zastąpiony stearyną, a potem parafiną i w takiej formie świeca znana nam jest do dziś. Ponadto, na ten okres datuje się początek gazu świetlnego, który powstawał w wyniku produkcji koksu. Za jego pomocą oświetlono ulice Londynu, a następnie Paryża. Kolejnym krokiem w rozwoju oświetlenia były lampy łukowe, których działanie opierało się na wzajemnym oddziaływaniu elektrod i przepływie między nimi prądu.

Przełomem było wynalezienie lampy naftowej, dokonał tego w 1853 r. Ignacy Łukasiewicz. Wydestylował on naftę, a następnie stworzył lampę, która stała się najpopularniejszym urządzeniem oświetlającym wnętrza domów. Przybierała formę lamp biurowych, nocnych czy salonowych, a nawet reflektorów w samochodach.

Elektryczność napędza światło

Za twórcę żarówki przyjmuje się Thomasa Edisona, pracował on jednak na prototypie stworzonym w 1860 r. przez Josepha Wilsona Swana. Pomysł uzyskał patent w 1879 r. A wynalazcą współczesnej żarówki wolframowej jest Irving Langmuir, który skonstruował ją w 1913 r.

Warto wyjaśnić, jak tak naprawdę działa sama żarówka i jak wytwarza ona światło, które oświeca nasze domy. W centrum tego urządzenia znajduje się żarnik, cienki wolframowy drucik, który rozżarza się pod wpływem przepływającego przez niego prądu. Konieczne jest jednak zamknięcie drucika w próżni, aby nie dopuścić do utleniania się wolframu.

Równolegle swoje prace kontynuował Georges Claude, którego praca zaowocowała powstaniem lampy. Światło emitowane było tutaj dzięki wyładowaniom elektrycznym atomów umieszczonych wewnątrz neonu. Są to znane nam dzisiaj jarzeniówki, które występują również w postaci kolorowych ulicznych neonów.

W 1938 r. na rynku pojawiły się pierwsze świetlówki, czyli lampy fluoroscencyjne. Substancją wydzielającą światło jest luminofor, pokrywający wewnętrzną powierzchnię lampy, która wypełniona jest parami rtęci i argonu. Zachodzące tam wyładowania generują promieniowanie nadfioletowe, następnie zamieniane przez luminofor w światło.

Trwalsze i tańsze żarówki pozwoliły oświetlić duże powierzchnie przemysłowe i handlowe, posiadały jaśniejsze i bardziej przenikliwe światło, o wiele przyjemniejsze dla ludzkiego oka.

Przez dziesięciolecia dokonywane były różnego rodzaju udoskonalenia, które czyniły żarówki jeszcze bardziej wydajnymi i energooszczędnymi źródłami świata. Niebywałe marnotrawstwo energii elektrycznej zmusiło nas do wynalezienia technologii, która pozwoli nie tylko na oszczędności, ale także na ochronę środowiska naturalnego.

Technologia LED alternatywą dla tradycyjnych źródeł światła

Dziś dużym zainteresowaniem cieszą się tzw. żarówki LED, które swoim wyglądem przypominają te tradycyjne. Światło jest tutaj jednak pozyskiwane w zupełnie inny sposób, za pomocą diod elektroluminescencyjnych umieszczonych w specjalnej obudowie. W środku znajduje się również układ optyczny i sterownik. Dzięki temu możemy kontrolować wzmocnienie, rozproszenie i odpowiednie ukierunkowanie wiązki światła.

Początki lampy LED sięgają czasów, kiedy odkryto zjawisko elektroluminescencji, czyli ponad 100 lat temu. Praktycznie zostały jednak wykorzystane w latach 50., kiedy z arsenku galu i innych półprzewodników uzyskana została podczerwień. Pierwsza dioda LED, przypominająca nam tę współczesną, to żółta dioda wynaleziona w 1972 r., dająca znacznie mocniejsze światło. Przełomowe odkrycie nastąpiło wraz ze stworzeniem diody niebieskiej, za którą jej twórcy – Isamu Akasaki, Hiroshi Amanoi i Shuji Nakamura – otrzymali w 2014 r. Nagrodę Nobla z fizyki.

Pierwsze ledowe żarówki pojawiły się na rynku w 2009 r. Były one jednak masywne i ciężkie, i zdecydowania zbyt drogie. Zmiany technologiczne nadały produktowi o wiele przystępniejszą formę. Ledy mogą teraz świecić wieloma kolorami, posiadają światło o widmie ciągłym i są zdecydowanie tańsze niż ich prototypy. Dziś technologia LED stanowi ok. 50% globalnego rynku oświetlenia. Jest o wiele bardziej efektywna niż tradycyjne żarówki. Pobiera ok. 80% mniej energii i jest w stanie świecić nawet 15 razy dłużej.

Lena Lighting S.A., czołowy producent oświetlenia w Polsce, oferuje technologię LED najwyższej jakości. Oświetlenie ledowe jest specjalnością marki od 2005 r. Wieloletnie doświadczenie i merytoryczna wiedza to szansa na skorzystanie z wielu rozwiązań, opartych na najnowszej technologii. Oprawy oświetleniowe LED od Lena Lighting wyróżnia przede wszystkim ich żywotność (średnio 50 000 godzin, L70B50, ta=25°C) oraz trwałość. Równie istotny jest brak wrażliwości lampy LED na częste włączanie oraz wyłączanie, a także krótki czas pełnego rozświetlenia (średni czas zapłonu < 0,5 sekundy). Dzięki temu oświetlenie LED staje się atrakcyjną alternatywą dla większości popularnych rodzajów tradycyjnego oświetlenia. Cechuje się również wysoką energooszczędnością, co w efekcie przekłada się na zdecydowanie niższe koszty eksploatacji. Zakup technologii LED to nie tylko oszczędna inwestycja, ale także lokata na przyszłość, poprawiająca jakość pracy oraz funkcjonowanie w domu.

FAQ:

Jakie są najważniejsze etapy ewolucji oświetlenia?

Ewolucja oświetlenia obejmuje świecę, lampy naftowe, żarówki, aż po diody LED.

Kiedy pojawiły się pierwsze diody LED?

Pierwsze diody LED zostały praktycznie wykorzystane w latach 50. XX wieku, a przełomowe odkrycie nastąpiło wraz z diodą niebieską w 2014 r.

Jakie są zalety technologii LED?

Technologia LED jest efektywna energetycznie, trwała, odporna na częste włączanie i wyłączanie oraz generuje znacznie mniej ciepła niż tradycyjne żarówki.

Dlaczego warto wybrać oświetlenie LED od Lena Lighting?

Lena Lighting oferuje wysokiej jakości oświetlenie LED o długiej żywotności, niskim poborze energii i atrakcyjnym designie, będące efektywną alternatywą dla tradycyjnych źródeł światła.